UHAKIKI WA TAMTHILIYA YA ORODHA
MWANDISHI: STEVE REYNOLDS
MCHAPISHAJI: MACMILLAN AIDAN L.T.D
MWAKA : 2006
ORODHA: Ni tamthiliya iliyotafsiriwa kutoka lugha ya
kiingereza
§ Tamthiliya
ya orodha inaonyesho moja lenye sehemu ishirini (20)
§ Kimsingi
tamthiliya hii inazungumzia ugonjwa hatari wa UKIMWI hasa sehemu za vijijini.
§ Mwandishi
ametumialugha ya taswira katika jina la kitabu
“ORODHA”kuonesha orodha ya
mambo ya msingi ya kuzingatia ili kuepuka ugonjwa wa UKIMWI nap engine kuonesha
ORODHA ya watu walioambukizwa ugonjwa wa UKIMWI
§ Msanii
ameonesha muhusika mkuu FURAHA aliyekuwa amelelewa katika familiya yenye
maadili mazuri. Furaha alikuwa na umri wa miaka 13 – 19 lakini baabaye anaonekena kuyumbishwa na
rafiki yake aitwaye Mary ambaye alikuwa Malaya na ni mlevi . Kutokana na ukali
wa baba yake Furaha haikuwa rahisi kwa Furaha kutoroka anashauriwa na Mary kuwa
njia rahisi kutoroka kwa kupitia dirishani. Furaha alikuwa analala na mdogo
wake ila kutokana na vitisho alivyopata kutoka kwa Furaha hakuweza kutoa ile
siri ya Furaha kuruka kwenye dirisha ili kwenda kujivinjari na wafanyabiashara
wakubwa pale kijijini kama vile bwana Ecko na Bwana Juma, siku moja wanakijiji
1 – 3 ( majirani) walipeleka taarifa mbaya kuhusu Furaha kwa wazazi wake ila
mama yake Furaha alimwamini mtoto wake sana hivyo hakukubaliana nao.
§ Wakati
huohuo Furaha alikuwa na rafiki yake wa kiume aitwaye Salim na baadaye kijana
wa mtaa aitwaye Kitunda anamtongoza Furaha hivyo wanakuwa na mahusiano ya
kimapenzi.
§ Kweli
akili ni nywele kila mtu anazake kwani pamoja na Mary kumshawishi Furaha
kujiingiza kwenye maswala ya NGONO Mary alitumia kinga (Kondom) ila Furaha
hakutumia kinga yoyote ile na ghafla jina la Furaha linabakia kuwa huzuni kwani
anapata ugonjwa wa UKIMWI.
§ Siku
moja Furaha anakwenda kanisani ili kutubu dhambi zake hivyo anakutana na
mtumishi wa Mungu aitwaye PADRI JAMES. Furaha anataja dhambi zake za ulevi na
uzinzi.Padri James anamwambia Furaha kuwa dhambi zako ni nyingi hivyo uje kesho
saa moja katika chumba change cha kujisomea, nyuma ya nyumba ya kanisa. Padri
anamueleza Furaha kuwa mlango utaukuta uko wazi, katika hospitali ya kijijini
pale daktari toka mjini anakuja kuchukua vipimo na kuwaletea wagonjwa majibu.
§ Majibu
ya Furaha na kuonesha kuwa ameathirika na virusi vya ukimwi.
§ Anamweleza
mama yake na baba yake na kukiri makosa yake. Furaha kabla hajafariki anaandika
ORODHA inayowachanganya watu huku akimsihi mama yake aisome siku ya mazishi
yake. Bwana Ecko, Bwana Juma, Salim, Kitunda na Padri James wanapata habari
kuwa Furaha amefariki ila ameacha ORODHA .Wote hawa wanafanya jitihada za
kuzuia orodha isisomwe kuwa na wao huenda ikawa wako kwenye orodha hiyo.
MAUDHUI
Tamthiliya
hii ya ORODHA inazungumzia tatizo la ugonjwa wa UKIMWI vijijini Afrika.
Mwandishi
amekusudia kufanya utafiti kuwa ni jinsi gani UKIMWI haupo vijijini ila mjini.
v Mwandishi
anatumia Furaha na mama Furaha alihasa kuvunja ukimya uliopo miongoni mwa jamii
kutangaza hadharani kuhusu maambukizi ya ugonjwa wa UKUMWI.
v Hili
linajidhihirisha pale anapoandika orodha ya mambo ya kuzingatia ili kujiepusha
na UKIMWI .Mambo hayo ni:- ni matumizi ya kondomu, uadilifu, uwajibikaji,
ukweli, kuepuka unyanyapaa, upendo,msamaha, uwazi, uelewa na elimu.
v Hivyo
mwandishi anazungumzia namna watu wanavyopata maambukizi, dalili na hatua za
kuchukua ili kupambana.
DHAMIRA
DHAMIRA KUU – MAPAMBANO / VITA DHIDI
YA UGONGWA WA UKIMWI
-Mwandishi katika kueleza tatizo hili
la UGUNJWA WA UKIMWI anamtumia mhusika mkuu
FURAHA ambaye anajiingiza katika masuala
ya ulevi, starehe na ushirikiano wa kimapenzi na
wafanyabiashara Bw Ecko na Bw Juma bila kutumia kinga. Furaha
anasema:-
Katika ukurasa unaofuata kuna
orodha ya vitu ambavyo vilisaidia kuyafupisha maisha
Yangu
orodha ambayo inaonesha kwenu vyote ni kweli juu ya kifo changu ……...kondom,
uaminifu,
elimu, uelewa, uwazi, uadilifu, uwajibikaji, ukweli, upendo na msamaha
…………..ukosefu
wamambo yote haya ndio ulioniua (kur 44 – 45)
DHAMIRA
NDOGONDOGO.
1.
HALI NGUMU YA UCHUMI
*Msanii anaonesha jinsi
wasichana wanavyojiingiza katika vishawishi kutokana na umaskini.
Hili linajidhihirisha
pale Mary anapomwambia Furaha.
“Kuwa mwema kwa Ecko, Anaweza kukununulia vitu
vingi sana. Unadhani wasichana
wadogo kijijini
hapa wanapataje viatu vipya, magauni na
mabegi mapya ili
wapendeze……Wapendeze
kiasi cha kuvutiavijana wazuri wa kiume? (Uk /28).
-Hivyo mwandishi anaona
kuwa vita dhidi ya UKIMWI iende sambamba na vita dhidi ya
umaskini.
2. UJINGA:
Mwandishi anaona kuwa wananchi wa vijijini hawana elimu ya kutosha kuhusu
ugonjwawa UKIMWI: Hili linajidhihirisha pale mwandishi anapotuonyesha
mazungumzo ya wanakijiji.
Mwanakijiji 1: Bi Furaha anaumwa sana …….
Mwanakijiji
2:Tulijua anaumwa
Mwanakijiji 1:
…….Katubu katika ofosi ya daktari kasema ana ugonjwa wa
AIDS wanauita SLIM kwasababu ugonjwa unakufanya
ukonde.
Mwanakijiji 3: Lakini amewezaje kuupata ugonjwa kama
huu
Mwanakijiji 1:
Rahisi !kuna mtu kamroga………….pengine rafiki msichana
mwenye
wivu (Uk 25)
Hivyo
basi mazungumzo ya wanakijiji yanaashiria kuwa watu wengi hawajui lolote
kuhusiana na ugonjwa wa UKIMWI kwani wengi wanafikiri kuwa ugonjwa wa UKIMWI
unatokana na kugusana na kurogwa.
3. UWAJIBIKAJI –
Wazazi wa Furaha wanawajibika kulea familia lakini Furaha anaingiwa na tama
hivyo kuacha kusikiliza maonyo ya wazazi. Padri James naye hawajibiki kwa
waumini wake kwani anafanya mapenzi na Furaha baada ya Furaha kwenda kutubu dhambi
za uzinzi hivyo Padri anamrubuni Furaha
na kuzini naye usiku. Mwandishi anatuonyesha mazungumzo ya Furaha na Padri James.
4.
MMNYOKO WA MAADILI
-Mwandishi
anamchora Furaha jinsi alivyokuwa amelelewa katika maadili mazuri ila baadaye
anajiingiza katika maadili mabaya kama vile:- kunywa pombe/ulevi, uvutaji bangi,
uasherati na umalaya. Baba yake Furaha anasema.
“Nilichokuwa
nafahamu …………hadi sasa Furaha ...........ni kwamba amekuwa
akitoroka
nyumbani wakati wa manane!.......kutoroka…ruhusa….baa……….wanaume
wewe…..malaya
usiye na shukrani ! “ (Uk 11)
-Viongozi
wa dini kama Padri James hakuwa na maadili mema pale anapomchanganya Furaha
kuzini naye.
5.
UNAFIKI
Msanii ameonyesha kuwa viongozi wa dini wanafiki
kwani wanavyosema sivyo wanavyotenda.
Furaha ni mnafiki kwa wazazi wake (Uk 5,8) anaomba
msamaha lakini haachi vitendo viovu.
-Bw. Ecko ni mnafiki kwa mkewe kwani haheshimu ndoa
yake.
6.
HUDUMA DUNI ZA AFYA. Msanii
anaonesha kuwa huduma za jamii ziko mbali sana na
makazi
ya watu hivyo Furaha alishindwa kwenda ili kupata matibabu. Mama yake furaha
anasema.
“……Daktari kutoka wa karibu alifika na
kuchukua sampuli ya damu ili kupima
malaria……….(uk
23)
Hivyo basi anaashiria kwamba vijijini
hakuna huduma bora za afya hivyo ni vigumu kupambana
na
ugonjwa wa UKIMWI.
7. UWAZI NA UKWELI-
Msanii anaona kuwa ili kupambana na kushinda ugonjwa wa UKIMWI ni lazima jamii
kuwa wakweli Padri James, Bw Ecko, Bw Juma, Salimu na Kitunda hawakuwa wakweli.
Ila mwishoni Furaha anavunja ukimya na
kusema kuwa ana UKIMWI.
8. UPENDO –
Msanii anataka jamii nzima kuwa na upendo kwa waathirika wa UKIMWI. Mfano Mama
Furaha na Furaha walikuwa na upendo.
9. ULEVI –
Msanii anaona kuwa ulevi ni tatizo kubwa kwani huwafanya watu wasiweze
kujitawala hivyo kupata ugonjwa wa UKIMWI.
10. MALEZI –
Hapa msanii anashauri kuwa malezi ya jamii nzima wala siyo wazazi peke yake
kwani majirani wa akina Furaha (Wanakijiji 1 – 4) walikuwa wanaleta taarifa mbaya za Furaha ila wazazi wake
hawakuamini kabisa .
11. MAPENZI NA NDOA - Mwandishi anaona kuwa
yapo mapenzi ya ukweli nay a uongo mfano
Salimu na Furaha, mama yake Furaha na Furaha walipendana sana.
-
Mapenzi ya ulaghai ni ya Padri James, Bw
Ecko na Juma Kitunda
Mwandishi anaona kuwa hakuna uaminifu katika ndoa.
XXXXXMCHAMBUZI
MWL MKAMBA. BAED (HONS) UDMS 2009XXXXX
0 Post a Comment:
Post a Comment